Milattan önce 3. yüzyılda inşa edilen ancak 1500 yıl önce üstü toprakla kapanan Smyrna Tiyatrosu, Konak ilçesi Kubilay Mahallesi'nde tarihi Kadifekale'nin eteğinde yer alıyor.
Antik tiyatroda 2016'dan bu yana devam eden kazı çalışmalarında arkeologların adeta nakış gibi işleyerek ilerlediği tiyatro daha da belirgin hale gelmeye başladı. Bu süreçte, 20 bin kapasiteli antik tiyatronun "L" şeklindeki seyirci girişi ile 21 basamak ve sahnenin belli kısmı ortaya çıkarıldı.
İzmir'in kent yaşamıyla iç içe olan antik tiyatro, bu yönüyle diğerlerinden farklılık gösteriyor.
Gladyatör dövüşleri gibi farklı şekilde kullanılan antik tiyatro, kazı çalışmalarının tamamlanmasıyla günümüzün kültürel etkinliklerine ev sahipliği yapabilecek.
Kazı başkanı ve İzmir Katip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Türk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Akın Ersoy, AA muhabirine, bu yıl 20 kişilik ekiple çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.
Üç kademeden oluşan tiyatronun ilk kısmının ahşap olarak inşa edildiğini anlatan Ersoy, "Tiyatro, Roma İmparatoru Hadrianus döneminde önemli ölçüde büyütülmüş, kapasitesi artırılmış. Bu seneki kazılarda basamakların üstündeki toprak temizlendi. Bazı heykellerin kol, bacak ve parmak gibi kısımlarına ait 165 parça buluntu ortaya çıktı. Bunların çoğu Hadrianus dönemi ait. Buluntularla tiyatronun çok renkli ve hareketli sahne binasını tasavvur ediyoruz. Tiyatronun ilk kademesini 2 yıl içerisinde ortaya çıkarmayı hedefliyoruz." dedi.
Ersoy, at nalı şeklinde tasarlanan açık hava tiyatrosunun Akdeniz'in en büyükleri arasında gösterildiğine işaret etti.
- "Smyrna'da 'Asya Eyaleti Oyunları' gerçekleştiriliyordu"
10 yıl öncesine kadar üzerinde yaşamın bulunan Smyrna Tiyatrosu'nun Efes'teki antik tiyatro büyüklüğünde olduğunun altını çizen Ersoy, şunları kaydetti:
"Burası yaklaşık 20 bin izleyiciye sahip. Tarihte İzmir metropol kent olduğundan ticari ve ziyaret amaçlı Akdeniz'in her yerinden buraya gelenler oluyor. Roma döneminde Smyrna'da 'Asya Eyaleti Oyunları' gerçekleştiriliyordu ve bunu günümüzün olimpiyatları gibi düşünebiliriz. Tiyatroda drama ve trajedi oyunları sergileniyordu. Dönemin en önemli etkinlikleri olan gladyatör dövüşleri burada da yapılıyordu. Yöneticiler duyurmak istedikleri ve önerdikleri haberi burada halkla paylaşılıyordu."
Ersoy, antik tiyatronun yaşayan bir kentin içerisinde olmasının çok önemli olduğunu dile getirdi.
- "Önemli bir lokasyon olacak"
Çalışmaların tamamlanmasının ardından antik tiyatronun İzmir'in önemli sosyokültürel bir mekanı olabileceğini aktaran Ersoy, sözlerini şöyle tamamladı:
"Tiyatro İzmir'deki rotalar içerisinde önemli bir lokasyon olacak. Buranın konservasyonu da gerçekleşirse birçok etkinliklere ev sahipliği yapabilecek. Türkiye'de bu büyüklükte kent içerisinde böyle bir tiyatro örneği yok. Batı'da bunları çok görüyoruz. İtalya'daki Kolezyum birtakım kültürel etkinlikler için kullanılıyor. Buradan da bu doğrultuda umutluyuz. Yakın gelecekte Smyrna Tiyatrosu da Batı'daki örneklerde olduğu gibi birtakım sosyal ve kültürel etkinliklerde kullanacaktır. İnşallah bunu da başaracağız."
