Emeklilik dilekçesinin verilme zamanı, alınan emekli maaşı miktarını büyük ölçüde etkiler. İçinde bulunduğumuz yıl için dilekçenin yeni yılda verilmesi daha avantajlı görünmektedir. Ancak, kıdem tazminatı tavanı, enflasyon oranları ve son çeyrek büyümesi nihai hesaplamayı etkileyebileceğinden, bu faktörleri dikkate almak çok önemlidir. Milliyet gazetesinden gazeteci Cem Kılıç bu hususlara dikkat çekiyor.
Emekli maaşı, rahat bir emeklilik dönemi geçirmek isteyen tüm çalışanlar için büyük önem taşıyor. Emeklilik dilekçesinin verilme zamanı, emekli aylığının hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısını etkilediğinden, nihai emekli aylığı tutarını doğrudan etkiliyor. Emekli aylığı hesaplanırken tüm prim ödeme günleri dikkate alınmaktadır. Bu nedenle, SGK'ya daha yüksek bir prim oranı bildirmek emekli aylığını artırmak için yeterli değildir. İşte yüksek emekli maaş almak için yapılması gerekenler.
HESAPLAMA YÖNTEMLERİ DEĞİŞTİ
Devlet memurları, serbest meslek sahipleri ve işçiler için emekli maaşlarının hesaplanmasında belirgin farklılıklar bulunmaktadır. Ayrıca, çeşitli zamanlarda gerçekleştirilen sosyal güvenlik reformları sadece emeklilik yaşını değil aynı zamanda emekli maaşlarının hesaplanmasında kullanılan yöntemleri de değiştirmiştir. Bu hesaplama dönemleri üç gruba ayrılabilir: 2000 öncesi dönem, Ocak 2000 ile Ekim 2008 arası dönem ve Ekim 2008 sonrası dönem. 2000 yılından bu yana emekli maaşı hesaplamasında kullanılan temel formül şöyledir: Aylık = Aylık bağlama oranı x Ortalama aylık kazanç.
Ortalama aylık kazancı belirlemek için, bireyin her yılki kazancı, kazancın elde edildiği yıldan emeklilik talebinin yapıldığı tarihe kadar olan güncelleme katsayısı kullanılarak düzeltilir. Bu güncellenmiş rakam ortalama aylık kazancı temsil eder ve daha sonra aylık bağlama oranı ile çarpılarak emekli maaşı miktarı hesaplanır.
EMEKLİLİK DİLEKÇESİNİN VERİLME TARİHİ ÇOK ÖNEMLİ
Emeklilik başvurusunun yılbaşından önce mi yoksa sonra mı yapılacağına karar verirken, enflasyon ve büyüme oranı gibi faktörleri içeren cari yıla ait güncelleme katsayısının dikkate alınması önemlidir. Bu katsayı, cari yıl için emekli maaşlarındaki artış oranı ile karşılaştırılmalıdır. Eğer enflasyon ve büyüme oranı emekli aylıklarındaki artıştan daha yüksekse, bir sonraki yılın başında emeklilik başvurusunda bulunmak avantajlı olabilir. Tersine, enflasyon ve büyüme oranı daha düşükse, yıl sonundan önce emeklilik başvurusunda bulunmak avantajlı olabilir.
Örneğin 2022 yılından itibaren 15.000 TL emekli aylığına hak kazanan bir kişiyi düşünelim. Yıl sonundan önce aylık tahsis talep dilekçesini verirse Ocak ve Temmuz artışlarından yararlanabilecektir. Bu da aylıklarının 24.375 TL'ye yükseleceği anlamına gelmektedir. Ancak aynı kişi dilekçesini yeni yılda verirse emekli aylığı yüzde 65 enflasyon ve yüzde 1,32 büyüme oranı dikkate alınarak yüzde 66,32 artışla hesaplanacak. Sonuç olarak emekli aylığı 24.948 TL olacaktır. Ocak zammının da bu tutarlara yansıtılacağını unutmamak gerekiyor. Dolayısıyla Aralık ve Ocak ayları arasında 573 TL'lik bir fark oluşabilir.
