Uşak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Şahinler, kış soğuğundan etkilenmemek için "kış salkımı" oluşturan arıların bazı günlerde artan hava sıcaklığı nedeniyle bu düzeni bozup kovan dışına çıktığını, sıcaklığın tekrar düşmesiyle öldüklerini belirtti.
Su kıtlığı, seller ya da aşırı sıcaklar gibi etkilerle insan hayatına olumsuz yansıyan küresel iklim değişikliği, diğer canlıların yaşamına da tesir ediyor.
Bitkilerin üreme süreci olan tozlaşma ve biyolojik çeşitliliğe katkılarıyla küresel gıda güvenliğinde önemli role sahip arılar, iklim değişikliğinin etkilerini yaşayan canlılar arasında yer alıyor.
Kış aylarında kovanı ısıtmak için "kış salkımı" düzenine geçen arıların, sıcaklığın yüksek olduğu günlerde bu düzeni bozup kovan dışına çıkması koloni kayıplarına neden oluyor.
Gün içindeki ani ısı değişimi de tehdit
Uşak Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahinler, AA muhabirine, Türkiye'nin koloni varlığı ve bal üretimi bakımından dünyada söz sahibi olduğunu, yılda 115 bin ton civarında bal üretimi gerçekleştirildiğini söyledi.
Koloni varlığı bakımından da Türkiye'nin dünyada ilk sıralarda yer aldığını kaydeden Şahinler, dünya genelinde yaşanan iklim değişikliklerinin arıcılık sektörünü de olumsuz etkilediğini belirtti.
Şahinler, dünyanın ortalama sıcaklığının artmasıyla arıların yaşam alanlarının 100 metre daha yukarıya çıktığını ifade ederek, arıların hava sıcaklıklarının 10-12 derece seviyesine düşmesiyle kovan içinde bir arada toplanarak "kış salkımı" denilen düzene geçtiğini, minimum aktivite göstererek bal tüketip enerji ürettiklerini, bu şekilde kovan içi sıcaklığını 33-35 santigrat derecede tuttuğunu anlattı.
Kış aylarında zaman zaman hava sıcaklıklarının çok yükseldiğini ve bu durumun ülkenin farklı bölgelerinde arı ölümlerine neden olduğunu aktaran Şahinler, şöyle konuştu:
"Biz kış aylarında 30 santigrat derece sıcaklıklara ulaştık. Hava sıcaklıkları 14-15 santigrat derecelere ulaşınca arılar dışarıya uçmaya başlıyor. Kış ortasında tam kış salkımı oluşturmuşken hava sıcaklıklarının yükselmesiyle beraber arıların kış salkımını bozduklarını, tekrar kış salkımı oluşturamadıklarını, böylelikle kış kayıplarının olduğunu, kolonilerin söndüğünü biliyoruz. Bu kış kayıplarının yüzde 40, yüzde 50'lere vardığını görebiliyoruz."
Nuray Şahinler, iklim değişikliğine bağlı olarak gün içinde yaşanan anlık sıcaklık değişimlerinin de arıları tehdit ettiğini dile getirerek, "Gün içinde hava çok sıcakken birdenbire 20 santigrat derecelerden 10 santigrat derecelere düşebiliyor. Bu da arı kayıplarında çok önemli. Hava sıcaklığı 15 santigrat derece olmaya başlayınca arılar uçmaya çıkıyorlar. Arılar dışarıda çalışırken hava sıcaklığı birden bire düşünce dışarıda kalıyorlar. Kovanlarına geri dönemiyorlar. Kovan ve koloni kontrolü yaptığınızda kovanda ölü arı dahi yok." ifadesini kullandı.
Şahinler, arıların, kovandan çıkarak yiyecek aramaması ve güçlü kalabilmeleri için etrafta çiçekli bitkilerin olmadığı dönemde beslenmesi gerektiğine dikkati çekerek, kış kayıplarının önlenmesi için beslenmelerinin önemli olduğunu vurguladı.
