Türk futbolunun önemli isimlerinden biri olan Lale Orta, sadece hakemlik kariyeriyle değil, aynı zamanda spor yönetimi, akademik kariyeri ve cinsiyet eşitliği konularındaki çalışmalarıyla da tanınır. 1960 yılında İstanbul'da doğan Lale Orta'nın hayatı ve kariyeri, Türk sporuna önemli katkılarda bulunan bu özel ismi daha yakından tanımamıza olanak sağlıyor.
Lale Orta Kimdir?
Lale Orta, sporcu bir ailenin ferdi olarak dünyaya geldi. Ailesinin yönlendirmesiyle on bir yaşında spor yapmaya başlayan Orta, uzun yıllar futbol sahalarında başarılı bir kariyere imza attı. İlk olarak basketbol ile tanışsa da, Türkiye'nin ilk kadın futbol kulübü olan Dostlukspor Kız Futbol Kulübü'nde futbol oynamaya başladı. 1976-1989 yılları arasında Dostlukspor'da futbol oynayan Orta, takımın hem kalecisi hem de kaptanı olarak görev aldı.
Eğitim ve Hakemlik Kariyeri
Lale Orta, eğitimini tamamladıktan sonra sporla olan bağını koparmadı. 1985 yılında antrenörlük kurslarına katılarak Türkiye'deki ilk kadın futbol antrenörü olma unvanını kazandı. Ancak futbol hakemliği eğitimi sırasında hakemlik konusundaki ilgisini keşfetti. 1990 yılında ilk erkek futbol maçını yönetti ve Türkiye profesyonel futbol liglerinde maç yöneten ilk kadın hakemlerden biri oldu.
Yüksek Lisans ve Doktora Dereceleri
Orta, eğitim hayatını da başarıyla sürdürdü. Marmara Üniversitesi İşletme Bölümü'nden mezun olduktan sonra yüksek lisansını Marmara Üniversitesi Beden Eğitimi Spor Yüksek Okulu'nda tamamladı. 1993 yılında "Türk Spor Teşkilatı İçinde Futbol Hakemliği Statüsü" başlıklı teziyle yüksek lisans derecesini aldı. Daha sonra 2000 yılında "Dünyada ve Türkiye’de Futbol Organizasyonları Üzerine Analitik Bir Yaklaşım" başlıklı teziyle doktor unvanını kazanarak Türkiye'de futbol hakkında doktora tezi yazan ilk akademisyen kadın oldu.
Hakemlik Kariyeri
Lale Orta'nın hakemlik kariyeri de oldukça başarılı oldu. FIFA tarafından dünya genelindeki kadın hakemler arasına seçilen Orta, uluslararası arenada da kendini kanıtladı. 60 uluslararası maçı yönetti. Süper Lig'de de yardımcı hakem olarak görev aldı.
Akademik Kariyer ve Cinsiyet Eşitliği Çalışmaları
Orta, akademik kariyerine İstanbul Teknik Üniversitesi'nde başladı ve daha sonra Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nde öğretim üyeliği yaptı. 2009 yılında Okan Üniversitesi'nde Spor Bilimleri Bölümü başkanı olarak göreve başladı ve 2020 yılında profesör unvanını aldı.
Lale Orta, Türk sporunun yanı sıra cinsiyet eşitliği konusunda da aktif bir rol oynadı. Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) tarafından kadınların spora katılmasına öncülük eden kişi ve kurumlara verilen "Kadın ve Spor 2002 - Avrupa Kıtası Büyük Ödülü"ne layık görüldü.
Merkez Hakem Kurulu (MHK) Başkanı
2023 yılında Merkez Hakem Kurulu (MHK) Başkanı Sabri Çelik ve yönetim kurulunun istifasının ardından Lale Orta, MHK Başkanı olarak atandı. Türk futbolundaki en yüksek hakemlik görevlerinden birini üstlenen Orta, kariyerine yeni bir dönemle devam ediyor.
