Arapkir'den İstanbul'a uzanan ilim yolculuğu, Osmanlı eğitim sistemine önemli katkılarda bulunan Hüseyin Avni Hoca'nın hayatını ve mirasını incelediğimizde, onun alim kimliği ve eğitime olan derin katkılarıyla döneminde ön plana çıktığını görüyoruz. İslam ilim geleneğinin yanı sıra Osmanlı'nın son dönemlerinde eğitimdeki öncü rolüyle tanınan Hüseyin Avni Hoca, kaleme aldığı eserleri ve eğitimdeki etkinliğiyle unutulmaz bir isim olarak Osmanlı tarihindeki yerini almıştır.
Hüseyin Avni Hoca Kimdir?
Osmanlı döneminin önemli alimlerinden biri olan Hüseyin Avni Hoca, Arapkir'de doğduktan sonra babasının rehberliğinde ilim yolculuğuna adım atmıştır. İlk eğitimini Arapkir'deki okullarda alan Hoca, Arapça ve ilmî konulardaki bilgisini geliştirmek amacıyla İstanbul'a gitmiştir. Beyazıt dersiâmlarından aldığı derslerle bilgisini derinleştiren Hüseyin Avni Hoca, özellikle Üsküdar Toptaşı Askerî Rüşdiyesi'nde görev alarak öğrencilere kavâid-i Osmâniyye ve imlâ eğitimi vermiştir.
Öğretmenlik kariyerinin yanı sıra çeşitli resmi görevlerde bulunan Hüseyin Avni Hoca, İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'nde Arapça dersleri vermiş ve Mekteb-i Sultani'de imla muallimliği görevinde bulunmuştur. Eğitimdeki etkileyici performansı ve yetiştirdiği öğrencilerle tanınan Hoca, 1908 yılında Arapça profesörlüğüne atanmıştır.
Hüseyin Avni Hoca, eğitim alanındaki hizmetleri kadar yazdığı eserleriyle de bilinir. Arapça ve Türkçe birçok kitaba imza atan Hoca'nın eserleri arasında "El-Mu'cemü'l-Müfehres", "Fünûnu'l-Lugati'l-Arabiyye", "El-Mu'cemü'l-Vasit" ve "Risale-i İstişare" gibi önemli başlıklar yer almaktadır. Osmanlı'nın son dönemlerinde eğitime katkılarıyla ön plana çıkan Hüseyin Avni Hoca, alim kimliği ve bıraktığı mirasla hafızalarda yaşamaya devam ediyor.
